Vlaamse Woonraad
De Vlaamse Woonraad is de strategische adviesraad voor het beleidsveld wonen. De Vlaamse Woonraad brengt onafhankelijk advies uit over de hoofdlijnen van het Vlaamse woonbeleid en draagt bij tot de visievorming erover. De Vlaamse Woonraad formuleert zijn adviezen en standpunten vanuit de dialoog met het maatschappelijk middenveld, onafhankelijke deskundigen en vertegenwoordigers van lokale besturen. Het bijeenbrengen van deze invalshoeken resulteert in overlegde en onderbouwde adviezen en standpunten. Vanuit deze unieke positie levert de Vlaamse Woonraad een constructieve bijdrage aan het woonbeleid in Vlaanderen.
Nieuws
Vormingsvoormiddag Gezondheid en Wonen
Schrijf u in voor de studievoormiddag 'Vormingsvoormiddag Gezondheid en Wonen'
Een slechte woning tast de gezondheid van de bewoners aan en resulteert in hogere kosten zowel voor het huishouden als maatschappelijk. Over dit thema heeft de Vlaamse Woonraad op eigen initiatief een advies uitgewerkt. Naar aanleiding hiervan organiseert de Raad een studievoormiddag op 18 december 2018.
Het programma ziet er als volgt uit:
9.45 Onthaal
10.00 Verwelkoming door Prof. Dr. Bernard Hubeau, voorzitter Vlaamse Woonraad
10.10 Toelichting advies ‘Wonen en gezondheid’ door Isabelle Pannecoucke, beleidsmedewerker Vlaamse Woonraad
10.40 Kritische reflectie door Em. Prof. Dr. Jan De Maeseneer, Departement Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg,
Voorzitter Strategische Adviesraad Welzijn, Gezondheid, Gezin
11.00 Kritische beschouwingen vanuit het Vlaams Instituut Gezond Leven
11.20 De Woonmeter toegelicht door Leen Smets, Opbouwwerker Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie vzw
11.35 Beleidsreflectie
11.45 Vragen uit het publiek
Praktisch
Datum: 18/12/2018
Plaats: Herman Teirlinckgebouw - Auditorium (zaal Toots Thielemans, 01.43).
Havenlaan 88, 1000 Brussel
Deelname is gratis maar inschrijving is gewenst. Inschrijven tot 7 december via: fatima.ari@vlaanderen.be.
Voor verdere vagen kan u terecht bij: isabelle.pannecoucke@vlaanderen.be.
Presentaties:
Vlaamse woonraad - Gezond_leven.pdf
Vlaamse woonraad - Woonmeter.pptx
Vlaamse Woonraad - Wonen_en_gezondheid.pptx
-------------------------------------------------
Advies Vlaamse Woonraad over Wonen en gezondheid
De meeste Vlamingen wonen in een goede woning, al is dat lang niet voor iedereen het geval. Wonen in een vochtige huurwoning of in een buurt met veel geluidshinder tast rechtstreeks de gezondheid van de bewoners aan. Slecht wonen leidt ook tot hogere kosten voor het huishouden, en kan indirect gevolgen hebben op het vlak van onderwijs of werk. De maatschappelijke kost van slecht wonen (uitgaven voor de gezondheidszorg, het verlies aan menselijk kapitaal,…) is dan ook hoog. Het advies wonen en gezondheid van de Vlaamse Woonraad schetst de problemen van binnen- en buitenhuismilieu die de gezondheid van de bewoners kunnen bedreigen en belicht verschillende dimensies van wonen en gezondheid. De Raad wijst ook op enkele goede praktijkvoorbeelden en formuleert een aantal beleidsaanbevelingen, zoals de nood aan een multidisciplinaire aanpak en een bredere benadering van woningkwaliteit.
Advies 2018/27 van 18 december 2018 over Wonen en gezondheid.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Wonen en Verordeningen
De Vlaamse Woonraad heeft op eigen initiatief een thema-advies geformuleerd, om na te gaan of lokale stedenbouwkundige verordeningen kunnen dienen om het lokale woonbeleid vorm te geven of om woonproblemen aan te pakken. Getuigenissen van sleutelfiguren uit diverse steden leidden tot een aantal beleidsreflecties. Op basis daarvan dringt de Raad erop aan om in het verordeningsbeleid steeds de verschillende doelstellingen te expliciteren. Verder vraagt de Raad om de lokale verordeningen te laten samen sporen met de gewestelijke doelstellingen (onder meer op het vlak van verdichting en ruimtelijk rendement). Uit de interviews kwam ook een vraag naar gewestelijke kaders naar voor, bijvoorbeeld over nieuwe woonvormen en co-housing. Zo’n kader kan stimulerend werken voor plaatselijke initiatieven.
Advies 2018/26 van 30 november 2018 over Wonen en Verordeningen.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Beleidsbrierf Wonen 2018-2019
Op 26 oktober 2018 stond de beleidsbrief Wonen 2018-2019 als mededeling op de agenda van de Vlaamse Regering. De Raad ziet belangrijke stappen die tijdens deze legislatuur zijn gezet om het Vlaamse woonbeleid verder vorm te geven of te verbeteren. Zo was er de opmaak van het Vlaamse woonbeleidsplan, de uitwerking van het Vlaamse Woninghuurdecreet en de optimalisatie van de woningkwaliteitsbewaking. Toch wijst de Raad op een aantal blijvende knelpunten, onder meer op de private huurmarkt. Daar vraagt de Raad initiatieven die krachtig genoeg zijn om een kentering te kunnen teweegbrengen, zowel in het aanbodbeleid als op het vlak van de betaalbaarheid voor de zwakste inkomensgroepen.
Advies 2018/25 van 22 november 2018 over Beleidsbrief Wonen 2018-2019
Advies Vlaamse Woonraad over Vereenvoudiging KSH
De Vlaamse Regering keurde op 20 juli 2018 een ontwerp van besluit en een voorontwerp van decreet goed die het sociale huurregime wijzigen en vereenvoudigen, via onder meer aangepaste definities van “sociale huurder” en “woongerechtigde”, en een herwerking van de toewijzing aan de bijzondere doelgroepen. De Raad kan algemeen instemmen met de vooropgestelde vereenvoudiging maar ziet nog verdere mogelijke stappen, zoals ook geformuleerd in het studierapport over de vereenvoudiging van de sociale huur. De Raad heeft ook haar vragen bij een aantal wijzigingen aan concrete modaliteiten.
Advies 2018/24 van 27 september 2018 over Vereenvoudiging KSH.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Voorontwerp decreet woningkwaliteit
De Vlaamse Regering keurde op 20 juli 2018 haar het voorontwerp van decreet over woningkwaliteit principieel goed. Dat voorontwerp van decreet wil het beleidskader.
woonkwaliteitsbewaking structureel verbeteren, door een betere categorisering van de gebreken, een betere afstemming van de procedure tot ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring en de strafrechtelijke procedure, en een nieuwe, decretaal vastgelegde waarschuwingsprocedure als voorafgaande niet-sanctionerende aanpak. Volgens de Raad zal het ontwerp van decreet voor meer duidelijkheid zorgen en zo het instrumentarium slagkrachtiger maken.
Advies 2018/23 van 27 september 2018 over Voorontwerp decreet woningkwaliteit.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Huursubsidie en huurpremie
Op 20 juli keurde De Vlaamse Regering principieel het ontwerp van besluit goed tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 2 februari 2007 rond de tegemoetkoming in de huurprijs voor woonbehoeftige huurders. Het ontwerpbesluit trekt onder meer de inkomensgrens op tot die voor de sociale huur, waardoor een grotere potentiële doelgroep voor financiële steun in aanmerking komt. Daarnaast wordt de betoelaging voor de SVK-huurders meer uniform gemaakt. De Raad waardeert de aanpak van de betaalbaarheidsproblematiek door een versterking van de huursubsidie en de huurpremie als beleidsinstrumenten. Ook de uitbreiding van het toepassingsgebied lijkt een goede zaak. De Raad heeft wel haar bedenkingen bij de beperkte steun op de private huurmarkt en het gebrek aan een fundamenteel debat over de uitgangspunten van het huidige stelsel.
Advies 2018/22 van 30 augustus 2018 over Huursubsidie en huurpremie.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Voorkeursbesluit Klein Rusland
Op vraag van de provinciegouverneur van Oost-Vlaanderen gaf de Vlaamse Woonraad een advies over het voorkeursbesluit van het project ‘Klein Rusland’ in Zelzate. Het voorkeursbesluit wil de bewoners van de sociale woonwijk Klein Rusland herhuisvesten op diverse locaties in Zelzate. Op de oorspronkelijke site van de woonwijk Klein Rusland viel de leefbaarheid maar moeilijk te verbeteren. De Raad kan die keuze bijtreden maar vraagt, in het op te maken masterplan, wel om voldoende aandacht voor de erfgoedwaarde van de oorspronkelijke site.
Advies 2018/21 van 30 augustus 2018 over Voorkeursbesluit Klein Rusland.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Bescheiden huur SHM
De Vlaamse Regering keurde op 20 juli 2018 principieel het ontwerp van besluit goed dat de reglementering van de bescheiden huurwoningen door sociale huisvestingsmaatschappijen wijzigt. Het ontwerpbesluit bepaalt als doelgroep van het bescheiden huuraanbod de huishoudens die tijdelijk in een bijzondere of moeilijke situatie verkeren. Het koppelt verder ook voorwaarden aan de verhuring, zoals een maximale huurprijs van 90% van de marktwaarde en huurcontracten van zes jaar. Volgens de Raad komt het bescheiden huuraanbod tegemoet aan een maatschappelijke nood, al blijft sociale verhuring wel de kernopdracht van de sociale verhuurders. Voor het bescheiden woonaanbod kunnen ze dan ook maximaal 20% van het jaarlijkse investeringsvolume benutten.
Advies Vlaamse Woonraad over Ontwerpbesluit geïntegreerde renovatiepremie voor woningen
Op 20 juli 2018 keurde de Vlaamse Regering het ontwerp van besluit tot instelling van een tegemoetkoming in de kosten bij de renovatie of verbetering van een woning principieel goed. Het ontwerp beoogt de integratie van de bestaande verbeterings- en renovatiepremie. Op basis van het inkomen van de begunstigde wordt een onderscheid gemaakt naar procedure, betoelaging en mogelijkheden van spreiding. Voor de lagere inkomensgroep wordt het beschermende en selectieve karakter van de huidige verbeteringspremie behouden. Zo wordt de spreiding van de werken over een periode van tien jaar behouden. De Raad kan zich vinden in de vooropgestelde uitgangspunten en meent dat het voorstel een transparanter en efficiënter werkwijze met zich meebrengt. De Raad vraagt wel aandacht voor enkele modaliteiten die geoptimaliseerd kunnen worden zoals de strikte verdeling van de werken in categorieën en de beperking tot twee gespreide aanvragen.
Advies Vlaamse Woonraad over Ontwerpbesluit aanpassingspremie voor woningen
De Vlaamse Regering keurde op 20 juli 2018 het ontwerp van besluit principieel goed dat de aanpassingspremie voor woningen regelt. De aanpassingspremie wordt losgekoppeld van de renovatiepremie en de voorwaarden en de modaliteiten worden geregeld in het ontwerpbesluit. 65-plussers kunnen met de aanpassingspremie hun woning aanpassen aan hun fysieke behoeften. De Raad ondersteunt dit initiatief maar vraagt algemeen een verruimde aandacht in het woonbeleid voor de problematiek van de toenemende vergrijzing, in het bijzonder het aandeel 80-plussers.
Advies 2018/18 van 30 augustus 2018 over Ontwerpbesluit aanpassingspremie voor woninging.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Besluit lokaal woonbeleid
Op 13 juli 2018 keurde de Vlaamse Regering het ontwerp van besluit over het lokaal woonbeleid principieel goed. Het ontwerp positioneert het lokale woonbeleid binnen de Vlaamse beleidsprioriteiten uit het Woonbeleidsplan. De uitvoering van het lokale woonbeleid wordt gekoppeld aan de beleids- en beheerscyclus 2020 -2025 en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden blijven ondersteund. De Raad meent dat vooropgesteld structureel kader een goede stap voorwaarts is in de verdere ontwikkeling en organisatie van het lokaal woonbeleid. De Raad vraagt wel enige opvolging (o.a. administratieve last) en de nodige aandacht voor de woonsituatie van kwetsbare huishoudens en voor transversale/bovenlokale problematieken.
Advies 2018/17 van 30 augustus 2018 over Besluit lokaal woonbeleid.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Wijzigingsbesluit huurprijsberekening sociale huurwoningen
Op 6 juli 2018 keurde de Vlaamse Regering principieel het ontwerp van besluit goed tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelsel. Het ontwerpbesluit wil onder meer een energiecorrectie doorvoeren voor recente sociale huurwoningen, en de marktwaarde van sociale huurwoningen berekenen volgens een objectief schattingsmodel. De Raad steunt de huurprijsberekening die rekening houdt met de energie-efficiëntie van de woning, wat zowel een voordeel voor de huurder als voor de verhuurder moet kunnen opleveren, en ze staat ook achter de invoering van het objectieve schattingsmodel via de huurschatter. De Raad blijft ook wijzen op het belang van een duidelijke en transparante sociale huurprijsberekening.
Advies ontwerp decreet bestuurlijke handhaving
De Vlaamse Regering keurde op 29 juni 2018 het ontwerp van decreet betreffende bestuurlijke handhaving principieel goed. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan het Vlaams Regeerakkoord om de procedures te stroomlijnen in de bestaande handhavingsregelingen. De Raad waardeert het initiatief om op Vlaams niveau een kader voor bestuurlijke handhaving uit te bouwen. Er wordt volgens de Raad een volwaardig luik complementair aan de federale strafrechtelijke aanpak ontwikkeld. De bestuurlijke handhaving kan hiermee tot stand komen volgens eigen beleidsprioriteiten die uitsluitend worden bepaald op Vlaams niveau. Hoewel de Raad in het ontwerp de mogelijkheden op een autonoom een bestuurlijk handhavingsbeleid erkent, vraagt de Raad aandacht voor een voldoende mate van rechtsbescherming en een transparante functiescheiding tussen opsporing, vervolging en bestraffing.
Advies 2018/15 van 6 augustus 2018 over Ontwerp decreet bestuurlijke handhaving.pdf
Advies Vlaamse Woonraad over Wijziging van de erkenning en subsidiëring van de huurdersorganisaties en SVK’s
De Vlaamse Regering keurde op 8 juni 2018 het ontwerp van besluit principieel goed dat de erkenning en subsidiëring van huurdersorganisaties en sociale verhuurkantoren wijzigt. Het besluit erkent ten volle de rol van de sociale verhuurkantoren (svk’s) in het Vlaamse woonbeleid, en wil de regelgeving en de werking van de svk’s optimaliseren. Zo worden de erkennings- en de subsidievoorwaarden gewijzigd en wordt de financiering zelf aangepast, onder meer via de integratie van de VIA-subsidie in bestaande subsidiebedragen voor svk’s en huurdersbonden. Om de oprichting van nieuwe svk’s te stimuleren komt er een aantrekkelijkere opstartsubsidie en een aanpassing van het groeipad. De Raad steunt algemeen het voorstel om de svk’s te versterken, niet enkel om hun financiering en subsidiëring te verbeteren, maar ook om de professionalisering van de sector verder te zetten. Over de afschaffing van het verplichte conformiteitsonderzoek heeft de Raad wel enkele bedenkingen.
Advies Vlaamse Woonraad over Ontwerp van besluit van de Vlaamse regering tot instelling van een huurwaarborglening
De Vlaamse Regering keurde op 18 mei 2018 het ontwerp van besluit tot instelling van een huurwaarborglening principieel goed. Die huurwaarborglening moet de toegankelijkheid tot de private huurmarkt bevorderen voor huishoudens met lagere inkomens. Eerder werd immers beslist om het maximale bedrag van de huurwaarborg te verhogen tot drie maand huur, wat op zich een belemmering kan zijn voor inkomenszwakke huurders. De raad stelt dat de huurwaarborglening het effect van die verhoging van de huurwaarborg voldoende moet compenseren. Er is dan ook nood aan een maatregel voor wie na de betaling van de huur te weinig overhoudt om menswaardig te kunnen leven, en zo in de armoede verzeilt (wat volgens het Groot Woononderzoek 2013 toch 30 % van de private huurders treft). De Vlaamse Woonraad meent dat een bijkomende financiële last die huishoudens geen afdoende compensatie oplevert, zodat structurele financiële steun zich opdringt. De Raad treedt verder een aantal elementen van de regeling bij, zoals het loslaten van een maximumhuurprijs en de aandacht voor territoriale verschillen, maar ziet tegelijk een aantal vraagtekens, zoals het ontbreken van een alternatief voor personen zonder referentieadres of inschrijving in de bevolkingsregisters.
Advies Vlaamse Woonraad over Besluit Vlaamse regering ter uitvoering van het Vlaams woninghuurdecreet
De Vlaamse Regering keurde op 25 mei 2018 het ontwerp van het besluit van de Vlaamse Regering ter uitvoering van het Vlaamse Woninghuurdecreet principieel goed. Het ontwerp van besluit legt een lijst van kleine huurherstellingen vast en bepaalt een regeling voor de verdeling van de aan de huur verbonden kosten. De voorgestelde toewijzing van herstellingen aan hetzij de huurder of verhuurder zorgt voor een werkbare en duidelijke regeling, die ook streeft naar continuïteit. Voor de kosten kiest men voor een duidelijke, forfaitaire aanpak, wat gerechtelijke betwistingen kan helpen voorkomen. De verdeling is gebaseerd op de verdelingsprincipes uit het Vlaamse Woninghuurdecreet. De Raad kan zich vinden in die consistente en objectieve grondslag.
Advies Vlaamse Woonraad over het Woonbeleidsplan
Op 23 maart 2018 keurde de Vlaamse Regering het Woonbeleidsplan Vlaanderen goed. Het Woonbeleidsplan bestaat uit een informatief gedeelte en een deel met de langetermijnvisie en -doelstellingen voor het Vlaamse woonbeleid met tijdshorizon 2050. De visie en doelstellingen kunnen om de 15 jaar worden herzien, om in te spelen op maatschappelijke evoluties en veranderingen. Om het woonbeleidsplan uit te voeren wordt bij het begin van iedere regeerperiode een actieplan opgemaakt. Volgens de Woonraad moeten langetermijndoelstellingen de bakens uitzetten voor het toekomstige beleid, en zorgen voor een doelmatige en inclusieve invulling ervan. De raad ziet dan ook heil in de ontwikkeling van een kader voor het woonbeleid op (middel)lange termijn.
Toegankelijkheid, betaalbaarheid, kwaliteit en woonzekerheid bekleden volgens de Woonraad geheel terecht een centrale plaats in het Woonbeleidsplan. De raad wijst wel op het ontbreken van een operationele tussenschakel tussen de vooropgestelde ambities en de actieplanning. Daarom pleit de raad voor de uitwerking van een operationeel kader dat een aantal gerichte en/of instrumentele stappen formuleert om de actieplanning gericht te kunnen invullen. Ten slotte lijken een aantal ambities weinig of niet aan bod te komen in het woonbeleidsplan. Zo acht de Woonraad het noodzakelijk om de rechtenbenadering explicieter in beeld te brengen en een inclusieve woningmarkt als strategische doelstelling op te nemen.
Advies 2018/11 van 1 juni 2018 over Vlaamse Woonraad over het Woonbeleidsplan
Samenstelling Vlaamse Woonraad
De Vlaamse Woonraad bestaat uit twintig leden:
- 5 onafhankelijke deskundigen;
- 12 vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld;
- 2 vertegenwoordigers van de steden en de gemeenten ( één namens de OCMW’s en één namens de steden en gemeenten);
- 1 vertegenwoordiger van de provincies.
Onafhankelijke deskundigen
- Bernard Hubeau (voorzitter)
- Sien Winters
- Jaak Floridor
- Els Vandevyvere
- Dries Braeye
Vertegenwoordigers middenveld (effectief / plaatsvervanger)
- Claudia Callens / Joris Van Gool (BVS - Beroepsvereniging van de Vastgoedsector)
- Kati Lamens / Kris Baetens (NAV - Vlaamse architectenorganisatie)
- Bjorn Mallants / Myriam Indenkleef (VVH – Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen)
- Peggy Verzele / Pieter Decelle (CIB - Confederatie van Immobiliënberoepen)
- Marc Dillen / Gert Huybrechts (VCB - Vlaamse Confederatie Bouw)
- Lies Baarendse / Thomas Raes (Huurpunt - Federatie van SVK's)
- Katelijne D’Hauwers / Hendrik De Vos (Verenigde Eigenaars)
- Anja Larik / Nadia Schepens (Bouwunie)
- Elke Valgaeren / Luc Wouters (Gezinsbond)
- Frank Vandepitte / Leen Smets (Samenlevingsopbouw)
- Geert Inslegers / Viki Leysen (Vlaams Huurdersplatform)
- Michel Debruyne / Sandra Rosvelds (Beweging.net)
Vertegenwoordigers gemeenten en provincies (effectief / plaatsvervanger)
- Joris Deleenheer / Linda Boudry (VVSG - Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten - gemeenten)
- Geraldine Serras / Peter Jonckheere (VVSG - Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten - OCMW's)
- Tom Raes / Martine Brackeleire (VVP – Vereniging van de Vlaamse Provincies)
Opdrachten van de Vlaamse Woonraad
De opdrachten van de Vlaamse Woonraad zijn:
- uit eigen beweging of op verzoek advies uitbrengen over de hoofdlijnen van het beleid inzake het wonen in het algemeen en de sociale huisvesting in het bijzonder;
- bijdragen tot het vormen van een beleidsvisie over het wonen;
- de maatschappelijke ontwikkelingen op het vlak van het wonen en de sociale huisvesting volgen en interpreteren;
- advies uitbrengen over voorontwerpen van decreet met betrekking tot het woonbeleid;
- uit eigen beweging of op verzoek advies uitbrengen over voorstellen van decreet en over ontwerpen van besluit van de Vlaamse Regering met betrekking tot het woonbeleid;
- reflecteren over de bij het Vlaamse Parlement ingediende beleidsnota’s en beleidsbrieven over het woonbeleid.
Secretariaat
Het secretariaat staat in voor de inhoudelijke en praktische ondersteuning van de Vlaamse Woonraad.
- Pol Van Damme (secretaris)
- Isabelle Pannecoucke